2025.05.28 Ol Doinyo Lengai, Lake Natron, TZ (dzień 10)

Dzisiejszy dzień rozpoczęliśmy „troszkę” wcześniej niż zazwyczaj, bo już o 12:10 w nocy.

Bezlitosny budzik usilnie się wydzierał i pewnie pobudził wszystkie zwierzaki, bo jak szliśmy o 12:30 do samochodu to zebry tak dziwnie się na nas patrzyły.

A po co w ogóle wstajemy o tak nieludzkiej porze. A bo nam się hiku zachciało. Tak, wiem, hiku w tej upalnej i tropikalnej części Tanzanii? Niestety tak. Na Kilimanjaro czy Mt. Meru nie mamy czasu się wspinać na tej wyprawie (trzeb iść od paru dni do tygodnia), więc wybraliśmy inny ciekawy wulkan, Ol Doinyo Lengai. 2,962 metry.

Co to jest za wulkan? Ol Doinyo Lengai to po Masajsku „Góra Boga” i uważana jest za święte miejsce gdzie mieszka ich Bóg Enkai. Wulkan jest aktywny. Ostatni potężny wybuch był w 2007 i trwał parę miesięcy, aż do 2008 roku. Spowodował wiele szkód lokalnej ludności i zwierzynie. Trzy wioski musiały być ewakuowane. W 2024 roku też wybuchł ale na mniejszą skalę i nie spowodował większych szkód.

Czas wspinaczki zajmuje około 8-12 godzin i jest zaliczany do trudnych ze względu na bardzo strome podejście, śliskie skały, sypkie piargi i wysokie temperatury w ciągu dnia.

To dlaczego trzeba tak wcześnie w nocy wychodzić? Upał w ciągu dnia. Tutaj jest bardzo gorąco o czym przekonaliśmy się na własnej skórze. Ale o tym później.

O 12:30 w nocy zapakowaliśmy się do samochodu i wraz z naszym kierowcą/przewodnikiem ruszyliśmy w kierunku wulkanu Ol Doinyo Lengai. Po około 20 minutach przejeżdżając przez wioskę Masajską zabraliśmy dwóch Masajów i kontynuowaliśmy podróż do podnóża wulkanu.

Po co nam nam dwóch Masajów? Jeden to lokalny przewodnik, a drugi to gostek co będzie siedział w samochodzie i go pilnował. Ponoć nie powinno się zostawiać na odludziu samochodu, a zwłaszcza w nocy. Isaaya, nasz Masajski przewodnik powiedział, że zdarzają się napady ludzi z innego plemienia, które też zamieszkuje ten rejon.

Sama podróż samochodem była przygodą i trwała jakąś godzinę. Nie mam zdjęć, bo takie były wyboje, że ciężko było telefon utrzymać w ręce, a nie wspomnę już o nocnych zdjęciach. Tam po prostu nie ma drogi. Jedziesz w kierunku w którym Masaj ci mówi. Czasami się zdarzało, że dojeżdżaliśmy do krawędzi i dalej nie można było jechać. Musieliśmy troszkę wrócić i szukać innej drogi. Czasami jakaś zebra czy hiena przebiegła spłoszona samochodem. Takie klasyczne afrykańskie klimaciki w nocy.

O 1:45 zajechaliśmy na miejsce i zaparkowaliśmy samochód w wysokiej trawie. Ponoć czasami można jechać trochę dalej ale droga już jest na maxa nieprzejezdna po ostatniej porze deszczowej.

Na „parkingu” już stał jeden samochód i oczywiście Masaj w nim spał. Czyli jakaś jedna grupa idzie przed nami. Jak się później okazało tylko dwie grupy szły dzisiaj na szczyt. Za bardzo nie wiem na jakiej byliśmy wysokości, bo to zależy jak wysoko możesz (umiesz) wyjechać samochodem. Rozbieżność jest od 1,000 metrów do 1,300.

Ubraliśmy plecaki, zabraliśmy wody ile można i w pięć osób ruszyliśmy w afrykańską nieznaną nam ciemność. Zostawiliśmy Masaja w samochodzie, niech się bidulka wyśpi i pilnuje samochodu przed wrogimi plemionami.

Temperatura była gdzieś koło 15-18C, lekki wiatr i taka zupełna cisza. Nie było księżyca, więc jak wyłączyliśmy latarki to można było obserwować całą drogę mleczną i liczyć spadające gwiazdy.

Bajka, nie? Prawie. Po około 30 minutach weszliśmy w głębokie trawy. Gęste, wysokie i zarastające cały szlak. Do tego często kolczaste i zwikłane razem, co bardzo skutecznie utrudniało maszerowanie z kijkami.

No nic, trzeba iść. Przecież robimy to dla przyjemności, prawda? Po około dwóch godzinach doszliśmy do pierwszego dłuższego przystanku. Zrzuciliśmy plecaki, usiedliśmy jak Masaje na ziemi i w całkowitej ciemności coś tam przegryźliśmy.

20 minut niestety szybko zleciało i trzeba było zabierać się do roboty. Isaaya powiedział, że od teraz zacznie się już parogodzinna wspinaczka. Im wyżej tym stromiej. Tak też niestety było.

Ponoć są różne rodzaje wulkanów. Ten jest z lawą o niskiej temperaturze. Co to oznacza? Oznacza to, że jak lawa wypływa to ma niską temperaturę i szybko zastyga. Zastyga w wyższych partiach góry, co powoduje, że ściany wulkanu są strome. Tak też tu było, im wyżej tym stromiej. Oczywiście wysokie trawy dalej nam towarzyszyły, co nie ułatwiało wspinaczki.

Na stromych odcinkach część naszej grupy spowolniła. Przewodnik powiedział, że jest ok i że możemy iść wolniej. Zaczęliśmy robić częstsze i dłuższe przerwy. Niestety nasza prędkość znacznie się zmniejszyła i wschód słońca zastał nas na niskiej wysokości.

Isaaya mówił, że pomimo mniejszej prędkości nadal mamy dobre szanse żeby zdobyć szczyt. Jesteśmy gdzieś w 75-80% wysokości. I tu nagle Afryka pokazała swoje pazury. Czyli temperaturę.

Znacie powiedzenie od zera do setki w 3 sekundy? Tu było podobnie. Od 20C do 40C w parę minut. Masakra jak szybko temperatura wzrosła jak słońce tylko wyszło. Chyba nigdy takiej szybkiej zmiany temperatury nie doświadczyłem będąc w jednym miejscu.

Przewodnik powiedział, że do szczytu mamy jakąś godzinkę. To jeszcze jest do zrobienia. Ale godzinka na górę, tam pewnie z godzinka i żeby tu wrócić to kolejna godzinka. Plus jeszcze minimum trzy godzinki żeby zejść na dół. W sumie to pewnie około 6 godzin. Jest 6:30 rano. Nie wyobrażam sobie chodzić tutaj koło południa.

Postanowiliśmy zawrócić. Wiem, że szkoda, ale bezpieczeństwo najważniejsze. Mimo, że Isaaya chciał nas dalej prowadzić na górę i pokazać czerwoną lawę i cały piękny krater, to jednak wygrał rozsądek. Ol Doinyo Lengai tu jeszcze będzie (chyba, że nastąpi mega wybuch i się zapadnie jak Ngorongoro), a Tanzania nam się podoba i może tu kiedyś wrócimy i powtórzymy wspinaczkę. Znamy już przewodnika.

To był dobry wybór. Zejście w tych warunkach jest tak samo meczące jak wyjście. Stromo, ślisko i GORĄCO!

Rozdzieliliśmy się. Ja z Ilonką i Masajem poszliśmy szybciej. Chcieliśmy jak najszybciej dojść do samochodu póki nie będzie za gorąco.

Gdzieś tak godzinę do końca Isaaya powiedział, że tu już możemy iść sami, a on poczeka na resztę grupy. Dał nam wskazówki jak się zachować jak spotkamy większe kotki i żeby iść prosto do samochodu. Tam już ma czekać na nas wyspany drugi Masaj.

Isaaya też powiedział, żeby hienami się nie przejmować, bo one raczej boją się człowieka i nie będą podchodzić. Jak spotkamy geparda to trzeba znaleźć dwa kamienie i uderzać nimi o siebie. Ten dźwięk powinien wypłoszyć kotka. Powinno się też nie uciekać ani nie robić żadnych szybkich ruchów. Mamy już doświadczenie z gepardami po Serengeti to już „wszystko” wiedzieliśmy.

Natomiast jak spotkamy lwa to już trochę inna bajka. Żadne kamyczki nie pomogą. Trzeba iść prosto, nie zważać na niego i się modlić. Może się uda……

Pocieszył nas, że nie ma tutaj lwów. Masaje wszystkie lwy wybili. Chyba, że jakiś lew się zapląta i tutaj dojdzie z parków, ale szanse są znikome.

Żeby Masaj stał się wojownikiem musi zabić lwa. Z racji tego, że nie ma tutaj lwów (wszystkie wybili) musi iść do pobliskiego parku czyli do Serengeti. Idzie się gdzieś 3 dni. Niestety niektórzy z tej wyprawy już nie wracają, albo wracają bez nogi czy ręki. Takie to już mają problemy lokalne plemiona….

Było gorąco. Bardzo gorąco! Żadnego cienia, żadnego drzewa. Drzewa czasami się pojawiały ale niestety kilkanaście metrów od ścieżki. Ponoć nie wolno schodzić ze ścieżki bo w tych wysokich trawach mieszkają różne paskudztwa i na pewno nie chcesz być przez nich ugryziony lub ukąszony.

Pojawiło się raz drzewo. Ucieszeni aż prawie podbiegliśmy do niego. Niestety jak tylko na sekundę stanęliśmy w cieniu to nagle tyle się naleciało jakiegoś paskudztwa, że szybko musieliśmy stamtąd uciekać.

Około 10 rano pojawiły się samochody! Ucieszeni na maxa pierwsze co zrobiliśmy to dopadliśmy się do lodówki sprawdzić ile mamy zimnego piwka. Były tylko dwa, akurat dla nas! Śpiący Masaj też chciał piwo, ale niestety zabrakło. Dostał Perrier. Wyglądało podobnie jak piwo, więc się ucieszył, myślał pewnie że to piwo. Niestety po paru łykach się chyba skapnął, że to nie piwo, bo coś po lokalnemu marudził. Powiedzieliśmy mu, że nie mamy więcej. Nie wiem czy uwierzył…

Gdzieś za pół godziny dotarła reszta ekipy i tą samą wyboistą „drogą” ruszyliśmy w kierunku naszego hotelu.

Po drodze w wiosce Engare Sero wysadziliśmy Masajów i za kolejne 20 minut byliśmy na miejscu. W trybie natychmiastowym wpadliśmy do baru i rozpoczęliśmy proces ugaszania pragnienia dobrze schłodzonym lokalnym trunkiem o nazwie Kilimanjaro.

Na popołudnie, jak już będzie chłodniej, mieliśmy zaplanowaną kolejną wycieczkę. Było parę godzin czasu, więc udaliśmy się do naszych domków i na tarasie w cieniu obserwowaliśmy nasz wulkan, którego niestety nie zdobyliśmy. A było tak blisko. No nic, wulkan na pewno na nas poczeka, Masaje też. Im się nigdzie nie spieszy.

Niestety nieprzespana noc i potężne zmęczenie wygrało i padliśmy do łóżka na popołudniową drzemkę. Drzemka to może za dużo powiedziane bo przy 35C jest to raczej niemożliwe. Ale odprężenie dla kręgosłupa się na maxa przydało. Uważny czytelnik z poprzedniego wpisu powie, że przecież macie klimatyzowane pomieszczenie. Zgadza się, klima jest i nawet działa i ma pilota. Jednak schłodzenie nagrzanego domku w tropikalnym klimacie gdzie połowa okien nie ma szyb tylko siatki, nie ma sufitu, tylko jest słomiany dach i gdzie między ścianami a dachem nic nie ma jest niemożliwe. Przynajmniej w ciągu dnia. Schładzanie się w świetlicy przynosi znacznie lepsze rezultaty.

Około godziny 16 przyjechał nasz Masaj Isaaya na motorze. Tak, na motorze! Powiedział, że jedziemy na wycieczkę oglądać flamingi. Mówił, że tutaj w okolicy jest parę (kilkaset) flamingów, ale jak chcemy zobaczyć ich tysiące to musimy troszkę dalej podjechać. Tam gdzie flamingi się rozmnażają.

Na szczęście nie musieliśmy jechać jego motorem. Nasz przewodnik Kim odpalił swój terenowy samochód i zabrał nas wszystkich na wycieczkę. Oboje powiedzieli, że to jest blisko, jakieś 20 minut. Godzinę później dalej siedzieliśmy w samochodzie próbując dostać się na to odludne miejsce na wybrzeżu jeziora Natron. Oczywiście nikogo tam nie było. Ponoć w Tanzanii wszędzie można dojechać w 20 minut. Nawet jak coś jest oddalone godziny. Tam nie mają poczucia czasu. Jak będę to będę. Pole, pole…..

Pytam się Isaaya dlaczego tu nikogo nie ma. On na to, że nie jest tutaj łatwo dojechać. Droga jest okropna i niewiele przewodników tutaj jedzie. Albo nie mają umiejętności albo samochodu który pokona tę „drogę”. Zgadza się, dojazd tutaj nie był łatwy. Na szczęście Kim posiada umiejętności, doświadczenie i sprzęt do poruszaniu się po ciekawszych terenach Afryki.

Po drodze można było podglądać życie Masajów z dala od ubitych szlaków. Oni cały czas spędzają na zewnątrz. Wykonując wszystkie czynności. Przygotowują posiłki, piorą brudy, kąpią się, odpoczywają….

W końcu dojechaliśmy na miejsce. Wprawdzie „droga” idzie dalej, aż do Kenii. Gdzieś za 30km jest granica. Oczywiście nie wybieraliśmy się tam, ale można tędy do Kenii wjechać. Oczywiście potrzebujesz paszport, wizę i dobry samochód. Chyba, że jesteś Masajem. Oni mogą tam wędrować bez dokumentów i wypasać swoje krowy gdzie im się podoba. Albo inaczej, gdzie jest zielona trawa.

Nie mogliśmy podjechać pod same jezioro bo jest to podmokły teren i nasz ciężki samochód mógłby ugrzęznąć. Niecałe 10 minut spacerkiem i już byliśmy przy jeziorze Natron. Ale tu jest ogromna ilość flamingów.

To jezior jest słynnym skupiskiem flamingów. Wysokie zasolenie jeziora odstrasza drapieżniki, tworząc bezpieczne miejsce do rozmnażania dla tych ptaków. Spokojnie mogą składać jaja wiedząc, że drapieżniki ich nie będą wykradać. Przez wiele lat flamingi się przystosowały do tych ekstremalnych warunków i mają tu święty spokój. Słona i alkaliczna woda jeziora jest bogata w minerały i glony, które stanowią idealne pożywienie dla flamingów.

Pochodziliśmy tam z jakieś 30 minut, porobili zdjęcia, posłuchali Isaaya, policzyli ptaki (wyszło nam jakieś 2,5 miliona) i wróciliśmy do samochodu. Wiedzieliśmy, że jeszcze mamy jakieś 20 minut (czyli godzinkę) „drogi” do naszego hotelu, a nie chcieliśmy jechać po nocy.

Niestety dzisiaj jest nasza ostatnia noc nad jeziorem Natron, więc prosto po powrocie udaliśmy się do baru/jadalni żeby odpocząć i pogadać. I tak wkrótce podawali obiad, więc nie było sensu się rozchodzić. A zresztą pomału kończą nam się wakacje w tym pięknym kraju a mamy jeszcze setki tysięcy na przepicie…….

W związku z tym, że jest to ostatni wieczór który wspólnie spędzamy z Kimem, to po kolacji wypiliśmy parę piwek i wciągnęliśmy się w rozmowy. Im więcej napojów tym ciekawsze tematy. Przewodnik nam trochę opowiadał o życiu przeciętnych Tanzańczyków, a my mu trochę o Europie i Stanach. Nigdy nie był nigdzie poza Afryką, więc był żądny wiedzy. Porównania trzech kontynentów było dosyć interesujące. Jutro w końcu nie musimy rano wcześnie wstawać, więc nam trochę zeszło na tych porównaniach.

Na koniec jeszcze usiadłem sobie na naszym tarasie przed domkiem i wsłuchiwałem się w odgłosy afrykańskiej nocy. Ciekawie tak było słuchać nieznane mi dźwięki zwierzyny. Wystraszyły mnie pobliskie szczekania. Wiedząc, że to na pewno nie są psy myślałem, że to hieny, więc szybko schowałem się do środka, gdzie już dzika zwierzyna w posctaci jaszczurek czekała na mnie. Jak się następnego dnia okazało to były zebry. Ponoć one też potrafią szczekać jak psy. Ach ci niedoświadczeni turyści ze świata zachodniego.

W sumie to już byliśmy ponad 24 godziny na nogach, więc zmęczenie zaczęło nas łapać. Jutro znowu długa droga wybojami aż pod same Kilimanjaro. Chiny budują drogi w Afryce. Ale za wolno im to idzie.

2025.05.27 Lake Natron, TZ (dzień 9)

Wczoraj w jeziorze nawet nie mogliśmy zamoczyć palców ze względu na PH. Nikt jakoś nie ryzykował zanurzania nawet koniuszka palca w zasadowym jeziorze. Z daleka ładnie podziwialiśmy tylko widoki.

Dziś natomiast sobie trochę popływaliśmy w lokalnych wodach. Nawet ta nie pływająca część naszej ekipy poczuła Tanzańską wodę na swoim ciele.

Ale po kolei. Dziś w końcu nie musieliśmy wstawać wcześnie rano. Mogliśmy pospać do 8-9 rano… ale niestety w Afryce to nie budzik cię budzi. W Afryce albo budzą cię ptaki uderzające dziobami w szybę albo słońce. Nasze domki niby miały klimatyzację, ale była ona tak głośna, że na noc ją wyłączaliśmy. Nie wzięliśmy jednak pod uwagę, że tutaj słońce jak tylko wejdzie to zaczyna walić z całej siły więc o 7 rano, jak tylko się pojawiło słońce temperatura sięgnęła 30C i w pokoju było tak ciepło, że nie dało się spać… no nic znów mogliśmy podziwiać wschody słońca.

Dziś mamy lekki dzień. Nie planujemy dużo jeździć, więcej hotelowo, może nawet basenowo, wszystko byle się zrelaksować przed hikiem. W nocy bowiem uderzamy na szczyt Ol Doinyo Lengai. Nie do końca wiemy jak duży jest to szlak. Na Internecie piszą, że nawet pod 7tys ft jest różnica wzniesień, jak się spytaliśmy przewodnika to powiedział, że 1tys metrów. Ni jak to się ma, coś zdecydowanie się tu nie zgadza. Nic jednak nie zmienimy w tej kwestii więc trzeba będzie po prostu iść najlepiej jak potrafimy. Póki co mieliśmy się relaksować i nie myśleć o górze. Co łatwiej powiedzieć niż zrobić jak się ją widzi ciągle…

Dzień zaczęliśmy od śniadania ale co byśmy się za bardzo nie nudzili to zorganizowali nam wycieczkę nad wodospad. My z Darkiem sceptycznie do tego podeszliśmy. Po naszej wycieczce na Islandię jesteśmy tak rozpieszczeni, że jakieś wodospady nas nie pociągają, ale z drugiej strony nie mieliśmy nic innego do zobaczenia więc czemu nie… poszliśmy nad wodospad.

Nasz przewodnik, zawiózł nas na szlak ale nie poszedł z nami. Trochę się dziwiłam ale dopiero po całym spacerze zrozumiałam dlaczego wybrał suchy samochód.

Szlak był… nawet fajny… ale tylko przez pierwsze 20 minut. Najpierw fajnym szlakiem szliśmy podziwiając widoki. Potem weszliśmy w wąwóz i było jeszcze ładniej. Troszkę większa krawędź ale nic zwariowanego.

Aż w pewnym momencie Masaj mówi, no to wchodzimy do wody. Darek na to że może buty ściągniemy a on, że nie… nie ma co… hmmm… dało nam to trochę do myślenia bo my mieliśmy normalne sportowe buty a nie jakieś klapki. Z jednej strony nie chciałam ryzykować, żeby na coś stanąć, z drugiej było dość ciepło więc stwierdziłam, że te parę minut nie zaszkodzi i buty zaraz wyschną. Isaaya nie powiedział nam tylko jednego… przez następne 15 minut będziemy po prostu szli wodą bo tu już nie ma szlaku.

Chyba coś się nie dogadaliśmy. Mówił niby coś o strojach kąpielowych. O pływaniu w wodospadzie ale nie sądziłam, że pół trasy będziemy szli w wodzie po pas. Dobrze, że nie głębszej i wszystkie telefony i aparaty mogłam schować do plecaka bo zdecydowanie nie było to coś na co byliśmy przygotowani i na co byśmy się zgodzili gdybyśmy wiedzieli wcześniej.

Szlak nie jest długi więc w jakieś 45 min doszliśmy do wodospadu gdzie przewodnik ściągnął swoje dwie chusty (jego tradycyjny strój), rozebrał się do kąpielówek i wskoczył do wody. Nasza przyjaciółka poszła za nim bo jedyna wychowana na jeziorach a nie jak my w górach… My z Darkiem za to siedliśmy na skałach i próbowaliśmy się wysuszyć. Choć nie do końca miało to sens bo przecież musieliśmy wrócić tą samą trasą.

Słoneczko było dość mocne więc trochę udało nam się przeschnąć jak inni się bawili w wodzie. Przeżycie niby ciekawe tak kąpać się w wodospadzie, ale czy jakieś wow… Nie jest to chyba atrakcja którą specjalnie będziemy polecać. Ochłodzić też nie bardzo się można było bo woda miała temperaturę powietrza.

Po kilku minutach taplania się w wodzie zabawa się nam znudziła i stwierdziliśmy, że jesteśmy gotowi wracać. No tak lodowata woda w butelkach którą wzięliśmy ze sobą nie była już przyjemna do picia i nabrała temperatury otoczenia czyli 30C jak nic. Czas iść do lodówki w aucie i znaleźć coś chłodniejszego.

Zawróciliśmy tą samą trasą co przyszliśmy. Na szczęście druga połowa szlaku była na suchym podłożu więc mogliśmy wyschnąć zanim doszliśmy do auta.

Niestety buty nie wyschły więc zagłosowaliśmy, żeby wrócić do hotelu a na kolejną atrakcję pojechać już po lunchu. Wróciliśmy więc do hotelu i podziwialiśmy jak ptaszki robiły sobie gniazda. To te same ptaki co nas rano budziły stukając nam w okno.

Na lunch podali nam hamburgery. I muszę przyznać, że byłam bardzo pozytywnie zaskoczona. Niby takie proste, niby takie nic, a jednak w hamburgerze można łatwo wyczuć czy czujesz mięso czy nie… jak nie to znaczy, że jest McDonald’s styl czyli przemielone mięso, zamrożone i odgrzane. Prawie bez smaku. Albo czujesz mięso i wtedy mówisz… o… świeże. Tak więc tu pozytywnie się zaskoczyłam bo pomimo, że nie było to jakieś super jakości, leżakowane w soli mięso jakie jemy w bardzo dobrych restauracjach to jak na hamburgera na końcu świata, pośrodku niczego smakowało bardzo dobrze.

Po lunchu pojechaliśmy oglądać ślady człowieka prehistorycznego ale zanim dojechaliśmy do nich to musieliśmy się zatrzymać przy żyrafach i zebrach. Tak blisko ich to chyba nigdy nie byłam i nigdy nie będę.

Niestety im bliżej podchodziliśmy tym dalej one odchodziły. Może to i dobrze bo jak takie by mnie kopnęło to by było nie ciekawie. Ale i tak wrażenia zostały w głowie. No bo my już niby poza parkami, tutaj ludzie żyją, pasą krowy i kozy a te sobie tak chodzą. Wow…

Żyrafy odeszły to my też odjechaliśmy. Następny przystanek ślady ludzi sprzed 10tys lat… Ogólnie ten rejon w którym jesteśmy ma wiele unikatowych rzeczy, przyroda, zwierzęta, historia i wioski Masajów. Wszystko tak naprawdę tu jest. Jest to jednak obszar “rządzony” przez Masajów. Dlatego wszędzie chodziliśmy z naszym Masajskim przewodnikiem a nasz pierwszy przewodnik, Kim, robił bardziej za kierowcę niż przewodnika. W wiele miejsc ciężko dojechać bo tu nie ma drogowskazów, nawigacja prawie nie działa a drogi są różne w zależności gdzie coś akurat zaleje rzeka a co jest przejezdne. Tak, że bez lokalnego to ciężko tu się poruszać.

My mamy bardzo fajnego i dobrego kierowcę który dowiózł nas już w wiele miejsc i jeszcze pewnie nie jedno dorzuci do listy. Póki co przyszła kolej na Engare Sero, jest to obszar około 300 metrów kwadratowych u podnóża góry Ol Doinyo L’engai. Znajduje się tu ponad 400 ludzkich śladów i jest to największe skupisko śladów w Afryce. Ślady zachowały się dzięki lawie która wypłynęła z wulkanu i zanim zastygła około 20 ludzi przeszło tędy pozostawiając swoje ślady na wieki.

Ślady zostały odkryte w 2006 przez lokalnego Masaja któremu się zabłąkała krowa. I jak ją poszedł szukać to odkrył ślady. Badacze przewidują, że ślady mają 6,000 do 19,000 lat.

Część śladów wskazuje kierunek poruszania się północno-wschodni, inne południwy-zachód. Południowo zachodnie ślady należą do czternastu dorosłych kobiet, dwóch dorosłych mężczyzn i jednego dziecka. Ślady ludzkie przeplatają się też ze śladami zebr i hodowlanych zwierząt.

My jak ludzie prehistoryczni poszliśmy w kierunku północno-wschodnim. Po drodze minęliśmy skałę, która była schronieniem i robiła za dom ludzi prehistorycznych. My jednak tam się nie zatrzymywaliśmy bo już nas lokalni zaczęli zaczepiać i chcieli nam coś sprzedać. Dobrze, że my mieliśmy osobistego Masaja to powiedział kobietą, że ich tu nie chce i przestały nas obskakiwać, żeby coś kupić.

Może i można by było coś kupić… tylko, że problem jest taki, że jak tylko się wyciągnie pieniądze i kupi od jednej to nagle wszystkie pięć będzie chciało ci coś sprzedać. A oni nie rozumieją słowa nie. Dlatego lepiej nawet nie zaczynać i niestety wiele razu musieliśmy ich olewać, patrzyć się w innym kierunku i nie reagować. Wiem nie jest to miłe ale nie bardzo mieliśmy wybór.

Po spacerze po okolicznych pagórkach, podziwianiu śladów ludzi i lokalnych widoków wróciliśmy do samochodu i do hotelu na kolacja. Szybka kolacja i do spania… bo dziś pobudka o 23:30 godzinie. Tak, że po kolacji mieliśmy jakieś 3-4h na podreperowanie sił, małą drzemkę o ile się uda i nie ma lekko, trzeba zaatakować ten wulkan co nas straszy od wczoraj.

2025.05.26 Serengeti & Lake Natron, TZ (dzień 8)

W Tanzanii jednak wschody słońca są dużo ładniejsze niż zachody…

Ci co nas znają i uważnie czytają bloga dodadzą sobie 2 do 2 i wyjdzie im, że wstaliśmy o 6 rano… no, niestety nie są to łatwe wakacje. Wczoraj 4 rano, dziś postęp bo 6 rano… ale dzięki temu widzimy bardzo ładne wschody słońca. Bo normalnie na wakacjach u nas to nie są częste widoki.

Pomimo, że w ciągu dnia teoretycznie możemy chodzić po terenie ośrodka to jednak Masaje dziś rano przyszli po nas, w sumie to tak codziennie przychodzili. Przez “ściany” zrobione z płótna namiotowego usłyszeliśmy pogodne i miłe “Jumbo!”. Jumbo oznacza cześć, dzień dobry. My tu już zaczynamy być poliglotami w języku Suahili…

Jambo Rafiki - Witam Przyjaciela!

Karibu - Zapraszamy (welcome)

Hakuna Matata - Nie ma problemu (nasze ulubione!)

Ahsante Sana - Dziękuję bardzo!

Pole, pole - spiesz się pomału
Bardzo przyjemny język, jakoś tak łatwo nam wchodził. Przynajmniej te grzecznościowe wyrażenia.

Za jaką karę musieliśmy dziś wstawać 0 6 rano? Zachciało nam się zwiedzać Tanzanię “off beaten track” czyli nie tą najbardziej popularną. Normalnie ludzie przylatują do Arusha, potem jadą albo lecą małym samolocikiem do parku. Siedzą tu 3-5 dni, lecą na Zanzibar (bo tam tanio), leżą w all-inclusive i wracają do domu. My chcieliśmy spędzić jak najwięcej czasu w Tanzanii tej nie plażowej. Bo Zanzibar to też Tanzania, ale nie w naszym klimacie.

Przedłużenie pobytu w parkach łączyło się z dość dużymi kosztami więc szukaliśmy opcji która będzie tańsza, nie plażowa i nadal bardzo ciekawa. Padło na Lake Natron. A to oznacza, że jedziemy do Masajów, do mniej uczęszczanej części Tanzanii, czyli asfaltu tam nie zobaczymy… nawet Google Maps nie miało pojęcia jak my mamy tam dojechać. Dobrze, że nasz przewodnik wiedział. Choć jak się potem okazało ostatni raz jechał ta trasą rok temu…miejmy nadzieję, że nie będzie dużego wyboru dróg i jakoś damy radę.

Jak się spytaliśmy ile pojedziemy to wyszło, że 6h, w rzeczywistości jednak droga zajęła nam 8h… 8h po drodze z wybojami, asfalt może był przez godzinę, cała reszta to jednak wyboje.

Najpierw przez trochę ponad 3h jechaliśmy na północ parku Serengeti. Im bardziej się oddalaliśmy tym mniej aut widzieliśmy. Fajnie było tak wyjechać z tego turystycznego centrum. Gnu dopiero idą na północ więc mało aut dojeżdża tam gdzie my. Przynajmniej nie teraz. Koniec sierpnia, początek września będą tu tłumy bo wszyscy będą śledzić wielką migrację. Droga którą my dziś pokonywaliśmy idzie w kierunku Kenya i teoretycznie mogliśmy przejść granicę… ale po co.

Ludzie zapominają, że wielka migracja trwa od czerwca do listopada. My mieliśmy szczęście, że się już zaczęła i mogliśmy od czasu do czasu widzieć te rzeki zwierzyny poruszające się wszystkie w jednym kierunku. Wcale nie trzeba czekać do września a nawet się nie powinno bo wtedy będą chore ceny i tłumy, że cała przyjemność zwiedzania gdzieś się zagubi.

Według Masajskiej zasady Pole, Pole (pomału, pomału) zwierzakom się nie spieszy. Zazwyczaj widać je idące, trochę podjadające jakąś trawę chyba, że goni ich jakiś lew to wtedy przyspieszają. I tu ciekawostka… czy wiecie dlaczego zebry mają paski?

Zebry podobno mają paski, żeby zmylić lwa. Podobno zebry jak uciekają przed lwem to uciekają zyg-zak’iem i lwom się te wszystkie paski plątają w oczach i przez to zwiększają się szanse ucieczki zebry. I znów natura udowodniła, że jest mądrzejsza od ludzi.

Jak jest Pole, Pole to musi też być żółw. W Afryce Południowej widzieliśmy jednego więc w sumie czemu tu mielibyśmy też nie zobaczyć. Jakoś żółwie nie kojarzą mi się z Afryką ale występują i nawet w tym ogromnym parku udało nam się jednego zobaczyć. Jest dużo mniejszy od tych z Galapagos ale równie uroczy.

No więc tak przez 3h jechaliśmy tym parkiem i tylko co jakiś czas się zatrzymywaliśmy, żeby pożegnać się ze zwierzętami. Wydaje mi się, że tu tak naprawdę poczułam się na ich terytorium. Wcześniej podjeżdżaliśmy do nich i obserwowaliśmy zwierzaki jak się bawią itp. Ale zaraz zjawiały się inne auta i jakoś tak nie czuło się tej dzikości. Teraz byliśmy sami i tylko od czasu do czasu gdzieś w oddali przeszedł samotny słoń albo lew się schował pod drzewem.

Czasem mniej zwierząt ale zachowujących się jakby wszystko mieli w nosie, robi większe wrażenie na człowieku niż stada przepychające się między samochodami.

Po jakiś 3.5h dojechaliśmy do bramy wjazdowej do parku. Zdecydowanie inna brama niż te co widzieliśmy do tej pory. My jako jedyny samochód, toaleta niby była ale wody już brakło, a do tego uzbrojeni młodzi chłopcy uczący się w szkole, żeby być strażnikami parku. Ciekawe doświadczenie. Ale ani przez chwilę nie czuliśmy się niebezpiecznie. Wręcz przeciwnie, czuliśmy się chronieni.

Przekroczyliśmy granicę parku ale nie wiele to zmieniło. Dalej zebry, żyrafy czy antylopy goniły wokół nas. Po jakimś czasie dzika zwierzyna zmieniła się w kozy i krowy i w sumie tak te kozy i krowy towarzyszyły nam do końca drogi. Nawet jak wyjechaliśmy na asfalt, co stało się po około godzinie od wyjechania z parku, to krowy blokowały ruch.

Tereny przy graniczne z Kenią to dużo wiosek Masajów. Oni przyszli do Tanzanii z północy więc normalne, że jak przekroczyli granicę to się osiedli jak tylko zobaczyli trochę trawy. Masaj może przekraczać granicę w Kenią bez żadnych papierów. Bo oni w sumie nie mają paszportów, dowodów osobistych itp. Ale jak ubiorą swój tradycyjny strój to mogą przechodzić tak jakby granic nie było. Chyba z innymi krajami to nie przejdzie.

Asfaltem nie długo się nacieszyliśmy i na rondzie (tak mają tu czasem ronda) wjechaliśmy w jakieś miasteczko. Czuliśmy się zdecydowanie jak słonie w składzie porcelany i nawet nie chcieliśmy zdjęć robić bo lokalni się patrzyli na nas jak na jakiś kosmitów z innej planety.

Nie dziwię się, oni mieszkają w takich lepiankach a tu wjechało trzech białych w samochodzie większym niż ich dom na całą rodzinę. Jak się okazało potem to trochę zabłądziliśmy. Przewodnik skręcił nie tam gdzie trzeba ale kapnął się, że coś nie tak i spytał się lokalnego o drogę. Ten nawet mu coś tam pokazał, zawróciliśmy i już po kilku minutach byliśmy na drodze trochę szerszej, której od czasu do czasu jakiś autobus przejechał. Nadal nie widzieliśmy innych aut z turystami i nadal byliśmy jedynymi białymi na tej drodze. Znak, że w wjeżdżamy w mniej turystyczną Tanzanię.

Przerwa na lunch gdzieś pośrodku niczego.

Ale jak to w mniej turystyczną jak przecież hotel mają… tak po drodze mijaliśmy różne dziwne miejsca, hotele które miały bar i chyba jakoś na wybudowanie pokojów, już brakło kasy, sklepy z pustymi kratami po coca-coli (produkt bardziej chodliwy niż piwo) czy punkty krawieckie gdzie na starych Singerach panie szyły nowe sukienki. Masaje też wszystko mają… tylko trzeba wiedzieć gdzie szukać. Nasz przewodnik opowiadał nam, że kiedyś podwoził Masaja. Przewodnik się pyta Masaja gdzie jedzie a on, że tu nie daleko bo musi podładować telefon. Co? No właśnie, Masaj miał telefon komórkowy, tylko nie miał prądu, żeby go ładować. Raz na tydzień szedł pięć godzin w każdą stronę aby naładować telefon i znów mógł siedzieć pod drzewem cały tydzień. A telefon miał bo był jakimś wodzem w miasteczku więc kazali mu mieć telefon.

Na szczęście my nie śpimy w hotelu Flamingo. Flamingi mamy nadzieję zobaczyć ale hotelu Flamingo może nie koniecznie. Tak więc ucieszyliśmy się jak nasz kierowca przejechał dalej i dopiero za jakieś 30 minut skręcił w drogę która doprowadziła nas pod nasz hotel. Tu spędzimy bowiem najwięcej czasu na tym wyjeździe. Aż 3 noce. Dla nas to jakiś rekord.

Śpimy w Africa Safari Lake Natron, ośrodku który ma murowane domki, wypasione namioty i takie mniejsze bardziej biwakowe namioty. Na szczęście nam się dostał domek z bardzo fajnym tarasem i widokiem na górę Ol Doinyo Lengai, świętą górę Masaji a jednocześnie wulkan na który mamy w planie wychodzić jutro w nocy.

Ale byłą moja ulga jak dostałam przy zameldowywaniu się klucze. Jak to Darek powiedział, klucze to bardzo dobry znak, to oznacza, że nie śpimy w namiocie na zamek. Jakoś te namioty pomimo, że duże, przestronne i nawet klimę miały mnie troszkę przerażały. Nie chciałam spać w miejscu gdzie nie mogę zamknąć drzwi na klucz. Co prawda tutaj bardziej powinniśmy się obawiać zwierząt niż ludzi to jakoś ta zachodnia mentalność, że drzwi trzeba zamykać nadal we mnie siedziała.

Po szybkim ogarnięciu się w pokoju wróciliśmy do jadalni gdzie poznaliśmy naszego przewodnika na kilka następnych dni. Isaaya, nasz przewodnik jest prawdziwym Masajem. W klapeczkach, w swoim tradycyjnym stroju i z masajskim nożem przypiętym do pasa przyszedł po nas żeby nas zabrać nad jezioro na zachód słońca. Ciekawe czy tak ubrany pójdzie też na szczyt.

Śpimy nad jeziorem Natron. Nie ma tu jeszcze za wiele turystyki. Głównie dlatego, że jezioro jest bardzo zasolone i jego ph jest powyżej 12. PH mierzy się w przedziale 0 do 14. 7 uważa się, za zdrową średnią i człowiek właśnie ma około 7.35 - 7.45 ph. Im wyższe ph tym bardziej zasadowe, im niższe tym bardziej kwasowe. Nie ważne czy niskie ph czy wysokie, jak tylko odchodzi od normy jest bardzo szkodliwe dla organizmów żyjących i niszczy tkanki i ogólnie organizmy.

Skoro w jeziorze nie bardzo można pływać to nie jest bardzo turystyczne. Nad samym jeziorem są dwa hotele ale nadal jest to dopiero rozwijający się kierunek. Że cywilizacja tu nie weszła widać po ilości zwierzyny. Zebry czy żyrafy chodziły i biegały jakby nigdy nic.

My przyszliśmy nad jezioro podziwiać zachód słońca. Choć chyba bardziej podziwialiśmy górkę którą widać z każdego miejsca i która nas przyciągała i jednocześnie straszyła. Tak, na nią mamy wychodzić.

Zaczęliśmy od wschodu słońca, skończyliśmy setki kilometrów dalej zachodem słońca. Gdzieś pośrodku niczego, z Masajem przy boku podziwialiśmy afrykański krajobraz a zebry biegały gdzieś niedaleko. Poczuliśmy się jak takie małe cząstki tego całego ekosystemu. Dobrze jest tak wyrwać się od ludzi, od miasta, od całego zgiełku i tak po prostu usiąść na kamieniu i podziwiać świat. Zdecydowanie tego za mało robimy w codziennym życiu.

A Masaj sobie siedzi… my też usiedliśmy. Po zachodzie słońca wróciliśmy do hotelowej restauracji, usiedliśmy przy piwku i czekając na kolację wspominaliśmy kolejny dzień. Ciesząc się, że bezpiecznie dojechaliśmy do kolejnej destynacji. Szczerze, to się dziwię, że przez te wszystkie dni, jeżdżenia bo bardzo złych drogach ani raz nie złapaliśmy gumy. Bo zmiana koła w otoczeniu lwów może nie należeć do najfajniejszych przygód jakie chcemy mieć na swoim koncie.

2025.05.25 Serengeti, TZ (dzień 7)

Wakacje z nami nie zawsze są łatwe, ale zawsze przyjemne. Ci co z nami podróżują wiedzą. Ale czy wstawanie o 5 rano naprawdę jest takie przyjemne? Wszystko zależy w jakim celu.

Na balon to nawet największe śpiochy wstaną. Jedna weteranka balonowa i dwóch totalnie początkujących ale bardzo podekscytowanych ludzików Masaj zaprowadził do auta, powiedział, że to dla nas i nas wywieźli, gdzieś w ciemny las. Nasz przewodnik nie jechał z nami. On nas dopiero odbierze po całej imprezie.

Po drodze, poza paroma oczami odbijającymi się w świetle reflektorów nie widzieliśmy nic. Nawet ciężko było po samych oczach stwierdzić co to za zwierzę. Zasada jest, że czerwone oczy to predator, zielone to roślinożerne zwierzę. Są jednak wyjątki i niektóre zwierzęta przechodzą ewolucję i ich oczy się wyostrzają na nocne światło przez co odbicie oczów w świetle jest czerwone. My widzieliśmy same zielone więc nawet nie mówiliśmy kierowcy żeby się zatrzymywał tylko jechał przed siebie. A miał kawałek. Do miejsca skąd miał odlatywać balon mieliśmy ok 45min.

Dojechaliśmy na miejsce gdzie balon już napełniali ciepłym powietrzem a dla nas przygotowana była kawka, herbatka i jakieś ciastka na zagrychę. Słońce jeszcze nie wstało. Mieliśmy nadzieję, że uda nam się wystartować przed wschodem słońca ale niestety jedna grupa się spóźniła. Co to za grupa to aż szkoda mówić. Takie tam wynalazki co potem w balonie zamiast oglądać świat, robiły sobie zdjęcia własnej twarzy, i nawet się czesały co by wiatr za bardzo im fryzury nie zniszczył…różnych lokatorów ma pan Bóg. Tylko nigdy nie zrozumiem dlaczego oni wydają majątek, żeby całą godzinę lotu robić sobie selfie? Nie wszystkich da się zrozumieć.

Jak pisałam dla Darka i mnie był to pierwszy lot balonem. Tak że nas wszystko dziwiło. Na przykład to, że wsiadasz na leżąco. Balon jest dużo łatwiej “napompować” powietrzem jak leży i dopiero jak osiągnie odpowiednia temperaturę i ilość powietrza to się zaczyna podnosić. Wtedy też podnosi się kosz, już z ludźmi w środku. Bo od podniesienia do uniesienia jest tylko parę sekund.

Jak balon był już tak w połowie nadmuchany powiedzieli żebyśmy wchodzili do kosza. Dobrze, że były ławeczki to mogliśmy tak jakby leżeć z podkurczonymi nogami. Załadowanie 16 ludzi nie trwało długo a podekscytowanie zabiło jakikolwiek strach. Choć tak naprawdę nigdy jakoś się nie bałam. Ciekawość była największą emocją.

No i wystartowaliśmy, jak tylko unieśliśmy się trochę nad ziemią, pani kapitan pozwoliła nam wstać. I w końcu mogliśmy podziwiać park Serengeti z góry.

Wow… ja ogólnie lubię latanie i podziwianie świata z góry ale ta cisza jaka towarzyszy balonowi jest niesamowita. Od czasu do czasu tylko szumiało jak pilotka podgrzewała powietrze. A tak to cisza, zwierzęta pod nami, inne balony wokół nas i parę namiotów po drodze z budzącymi się właśnie ludźmi.

Gnu było najwięcej. W końcu jest ich ponad milion w tym parku. Wiecie, że nazwa gnu wzięła się z dźwięku jaki wydają? Posłuchajcie…

Fajnie się leciało, chciałoby się tak długo. Czasem lecieliśmy nisko i wtedy widzieliśmy masę zwierząt. Zazwyczaj gnu, zebry, słonie, ale były też hipcie.

Czasem wylatywaliśmy jednak dużo wyżej i wtedy można było naprawdę zobaczyć potęgę tego parku i te niekończące się płaszczyzny.

Szczerze to ja nawet nie wiem kiedy minęła ta godzina. Ja bym naprawdę chciała więcej.

Co było dla mnie takim największym wow… chyba migracja gnu. Tyle się o niej mówi, na Internecie oczywiście są profesjonalne zdjęcia które pokazują jak setki tysięcy gnu przekraczają rzekę Mara. Ale troszkę wątpiłam, że ja taką migrację zobaczę. We wrześniu jak gnu z parku Serengeti idzie do Masai Mara (właśnie przez rzekę) jest tyle ludzi, ceny są chore, że wszystko przestaje mieć sens. A żeby mieć to jedno życiowe ujęcie trzeba pewnie godzinami siedzieć w jednym miejscu i czekać.

Dlatego na tym wyjeździe nastawiałam się na piękne zdjęcia zwierząt ale migracja jakoś nie przeszła mi przez myśl. A przecież zwierzęta mają do pokonania kawał drogi więc w sumie czemu nie miałoby się tak złożyć, że akurat będą przechodzić tam gdzie my będziemy. No i się tak właśnie stało. Nie był to milion ale pare setek też fajne!

Przyszedł czas na lądowanie. Lądowanie nie jest w tym samym miejscu co start. Tak naprawdę, to nigdy nie wiadomo gdzie będzie lądowanie. Wszystko zależy od wiatrów i warunków. Lot zazwyczaj trwa od 45 min do godziny. Nasz był parę minut ponad godzinę ale niedosyt był. Przez cały czas jak my poruszaliśmy się z wiatrem to drogami śledziła nas karawana samochodów z całą załoga naziemną bo przecież wylądowanie to jedno a złożenie tego wszystkiego to parę godzin kolejnej pracy.

I tak oto na środku sawanny, gdzie lwy, gepardy, leopardy i inne zwierzaki są na wolności, wylądowaliśmy i kazali nam wyjść z kosza. Lądowanie było płynne, tym razem balon się nie przewrócił więc wyskakiwaliśmy z kosza. Dla nie wtajemniczonych balon nie ma drzwi co by ktoś przez przypadek w ciągu lotu ich nie otworzył.

Nie pytajcie czy tam było bezpiecznie bo nie wiem czy na to pytanie jest odpowiedź, ale myślę, że tradycyjna piosenka Tanzanii, Hakuna Matata (Nie Ma Problemu) wystraszyła wszystkie zwierzęta bo nic nie odważyło się podejść do tak zwariowanej ilości ludzi.

Lot balonem bez szampana to tak jak wizyta w Paryżu bez zjedzenia croissanta. Zarówno balon jak i szampan wynaleźli Francuzi więc połączenie jest od razu jasne. Ale wiąże się to też z tradycją która sięga XVIII wieku. Wtedy bowiem pierwsze balony unosiły się nad Francją. Aby jednak uspokoić przesądnych wieśniaków, którzy mogli wziąć unoszące się w powietrzy machiny za zły oman, pionierzy baloniarstwa wręczali im butelki szampana. Z czasem stało się to symbolem pomyślnego lądowania i celebracji udanego lotu. Dziś kieliszek szampana to toast za przygodę i ukłon w stronę historii oraz ducha odkrywców.

Na szampanie jednak przygoda się nie kończy. My czuliśmy się jakby już minęło pół dnia a tu dopiero była 8:30 rano. A jak 8:30 rano no to nic innego jak śniadanie by się w końcu przydało.

W niektórych hotelach nie ma często możliwości zamówienia omletu czy świeżo zrobionej jajecznicy a tu w Afryce, w środku jakiegoś parku, gdzie więcej jest zwierząt niż ludzi jest miejscówka gdzie serwują pełne śniadanie. Omlet, jajka sadzone a może jajecznica… wszystko jest robione na miejscu. Firma która to organizuje jest z Turcji więc pewnie doświadczenie mają bo w Kapadocji też latają ale i tak byłam w szoku, że w środku dziczy może być tyle cywilizacji.

Po śniadaniu odwieźli nas do centrum Serengeti, tak zwanego centrum powitań. Ile tam było ludzi… masakra. Normalnie jak na Marszałkowskiej w Warszawie. Tutaj też przylatują malutkie samoloty więc ogólnie wszyscy gdzieś się rozjeżdżają. Każdy każdego odbiera. Wow… nie wiedziałam, że tyle ludzi jest w tym parku, a my jesteśmy w słabym sezonie. No nic, szybko stamtąd uciekaliśmy do naszych żyrafek i hipciów.

Wskoczyliśmy do naszego samochodu i już z naszym kierowcą pojechaliśmy zwiedzać park dalej. Do lunchu mieliśmy trochę czasu więc na spokojnie, ale zawsze przygotowani ruszyliśmy szukać jakiś fajnych okazów.

Żyrafy były pierwsze. Nawet widzieliśmy jak pan żyrafa zalecał się do pani. Jakoś nie była zainteresowana ale podchody były.

Potem był słoń co miał bardzo ciężką noc… i któremu przerwaliśmy drzemkę, bo jak się zjechało więcej aut to poszedł gdzieś do spokojniejszego miejca.

Ale ja czekałam na hipcie. Przewodnik obiecał, że będą. A ja chciałam wreszcie zobaczyć z bliska te brzydale.

Paskudy nie? Ale ich tam było dużo. Podjechaliśmy pod rzekę i jak Kim obiecał tak było… hipcie przyszły na umówione spotkanie. Te potężne brzydale ważą między 1.5-3 ton. Są roślinożerne ale jednocześnie zabijają najwięcej ludzi.

Hipopotamy spędzają prawie cały dzień w wodzie chłodząc się. Pożywiają się w nocy zjadając około 35kg trawy. Co nie jest tak źle bo żółwie na Galapagos są mniejsze a jedzą tyle samo trawy. Hipcie jednak nie są takie niewinne. Jak złapią cię w szczękę to po tobie i każdym innym zwierzęciu. Dlatego są najbardziej śmiertelnym zwierzęciem. One zabijają, żeby bronić swoje terytorium więc jak coś albo ktoś wejdzie do wody nie wiedząc, że hippo jest w środku to ma bardzo małe szanse. Jedno chapnięcie i po człowieku albo zwierzęciu. Hipopotamy wychodzą poza park i nie mają problemów, żeby zbliżać się do wiosek czy chłodzić się w rzekach z których ludzie też czasem korzystają. One nie mają… ludzie mają za to potężny problem.

Mi się marzyło zobaczyć tą ich słynną szczękę i uzębienie. Oczywiście z odległości. Ale niestety czekaliśmy z 15 minut ale żaden nie chciał ziewać. No nic będzie powód, żeby wrócić. Taplały się tylko w tej wodzie, polewały się i wzdychały ale poza tym to zero akcji. Choć w sumie się nie dziwię. Chyba było z 30C więc nawet nam nie wiele się chciało. A podobno one mają skórę bardzo wrażliwą jak ludzie, tylko nie mają kremu z filtrem. Przy takim słońcu my się smarujemy albo chowamy się w zacienionych barach, one muszą się chować w wodzie. I właśnie teraz zrozumiałam dlaczego w Stanach na bary mówi się “water hole” czyli dziura z wodą.

I to by było chyba na tyle z naszej listy zwierząt. Zwierzęta można oglądać godzinami i tak naprawdę nie nudzi się to. Nasz przewodnik już jeździ 12 lat i mówi, że nadal go cieszą zwierzaki. Ale te fajne zwierzaki a nie te dwunożne.

Kolejka, żeby zobaczyć leoparda. Ooo… czyli częściej tu jednak występuje. Zdziwiłam się, że dwa dni pod rząd mieliśmy szczęście go zobaczyć. Ale po wczorajszych idealnych kadrach dziś już nie byliśmy tak bardzo podekscytowani jak inni którzy się tu przepychali. Jak rasowi turyści, zrobiliśmy zdjęcie i pojechaliśmy w kierunku hotelu na lunch.

Po drodze jeszcze przewodnik wypatrzył krokodyla. Jak on to zrobił to do dziś nie wiem. Taki kamuflaż a on jednak go jakoś zobaczył.

Kolejne leniwe zwierzę. Same śpiochy w tej Afryce nie? Prawda jest taka, że im bardziej drapieżne zwierzę tym więcej snu potrzebuje. Taka żyrafa nie wiele od 30 min to max 2h. Zebra pod 2h na dobę podciągnie. Za to lew… ten to śpi 18-20h, a krokodyl 13-15. Widzicie zależność? Jak jesteś ofiarą to mało śpisz bo musisz non-stop czuwać czy jakieś zwierzę cię nie zaatakuje. Jak jesteś predatorem to śpisz mało bo nie dość, że się mniej boisz, to jeszcze musisz więcej myśleć, żeby zaplanować jak tu upolować sobie kolację. Nie bez podstaw lew jest uznawany za jedno z mądrzejszych zwierząt a żyrafa niestety z tych głupszych.

Dziś lunch zamówiliśmy sobie w hotelu a nie na wynos. Mieliśmy ochotę na coś ciepłego a też nie wiedzieliśmy jak zmęczeni będziemy po lunchu. Jednak wstawanie przed 5 rano dało się odczuć i kolektywnie przy 2 piwie stwierdziliśmy, że na dziś wystarczy jeżdżenia i choć jedno popołudnie chcemy spędzić w hotelu wypatrując zwierzyny.

Wszystkie hotele w których byliśmy mają piękne tarasy, baseny, widoki i nie są ogrodzone. Więc teoretycznie zwierzęta powinny podchodzić. Niestety większość z nich jest położona na zboczach co mniej zachęca zwierzęta do wdrapywania się. Ale z dobrym sprzętem odległość nie jest najgorsza więc po lunchu zajęliśmy miejsce na tarasie i czekaliśmy.

Przyszła tylko małpka ale niestety większe zwierzęta, antylopy, słonie, widzieliśmy tylko z odległości. Nic nie szkodzi. I tak fajnie było sobie odpocząć i powspominać na spokojnie lot balonem.

Nasz hotel ma ciekawie zrobioną recepcję i restaurację. W centralnej części nie ma dachu. Jadalnia jest zrobiona na formie koła i tylko po obrzeżach jest dach a w środku nie ma. Super, żeby oglądać gwiazdy, odświeżające jak pada deszcz (tak jak wczoraj) ale zastanawiało mnie jedno… Czy tamtędy nie będą wskakiwać małpy?

Zdjęcie z wczoraj

Widocznie nie wskakują bo jedzenia nam nikt nie kradł przez ostatnie dni. Jutro znów w drogę. Kończymy przygodę z safari i jedziemy nad jezioro Natron. Dlatego dobrze się złożyła, że dziś jeden dzień mogliśmy naprawdę skorzystać z hotelu, poleniuchować, przeglądnąć setki zdjęć i część skasować. Pogoda też nam super dopisała. Po wczorajszym deszczu nie było ani śladu. Dziś lało ale gdzie indziej. Kilkadziesiąt kilometrów od nas… ale na tych przestrzeniach to widać na odległość.

2025.05.24 Serengeti, TZ (dzień 6)

W końcu dojechaliśmy do najsłynniejszego parku narodowego na świecie. No może nie na świecie bo na pewno Grand Canyon czy Yellowstone pobija rekordy ale na pewno Serengeti jest tym parkiem o którym się mówi najczęściej jak się myśli o safarii.

Przypatrzcie się dobrze drzewu bo coś tam śpi…

Serengeti jest najstarszym parkiem w Tanzanii. Serengeti znaczy niekończące się przestrzennie i rzeczywiście takie było moje pierwsze skojarzenie. Niekończące się płaskie tereny na których żyją miliony zwierząt.

Zanim jednak wjechaliśmy do parku musieliśmy wyjechać z Ngorongon. Już nie wjeżdżaliśmy na dół do krateru tylko brzegiem kadery objechaliśmy park i ruszyliśmy do bramy Serengeti. Pomimo, że te parki graniczą ze sobą to dojazd do bramy zajął nam prawie 3h. Takie tu są odległości i warunki dróg.

Najpierw w jakiś mgłach, potem jakimiś lasami i gąszczami, a na koniec wjechaliśmy w trochę sawanny krajobraz. Droga z Serengetii do Ngorongoron jest normalnie uczęszczaną drogą. Po kraterze można jeździć bez potrzeby biletu do parku a że nie ma tu wiele innych dróg to ciężarówki nas mijały co jakiś czas.

To właśnie tu, niedaleko bramy wjazdowej do Serengeti, w miejscu gdzie Ngorongon łączy się z Serengeti potężne ilości gnu, zebr i innych antylop przebywają w porze deszczowej od grudnia do maja. Jest to miejsce które gnu wybrały na rodzenie potomstwa. W maju kiedy kończy się pora deszczowa zwierzęta migrują na północ. Jest to znane jako wielka migracja, bo jest największa migracja zwierząt lądowych. Zwierzęta migrują za trawą i wodą. A potęga tej migracji jest zarówno w ilości pojedynczych jednostek jak i różnorodności gatunków.

Zwierzęta migrują zgodnie z kierunkiem zegara. Najpierw na zachód, północ, wschód i południe. Cały cykl zajmuje im rok i dzieki temu Serengetii nigdy nie zniknie, umrze. Przemieszczanie zwierząt sprawia, że trawa ma szanse odrosnąć, zwierzęta nawożą różne części parku i wszystko się ładnie harmonizuje. W okolicy sierpnia/września zwierzęta przechodzą rzekę i dochodzą do parku Masai Mara w Kenya. Park ten graniczy z Serengeti a że zwierzęta nie znają granic to wrzesień jest dobrym okresem odwiedzenia tamtego parku. Niestety wiele ludzi ma ten pomysł i z tego co słyszeliśmy jest tam zdecydowanie za dużo turystów, korki, tłumy aut próbujących zrobić zdjęcie. Podobno to co my widzieliśmy w niektórych miejscach na tym wyjeździe to nic. A nam się wydawało, że to już jest wariactwo.

Pierwsze wrażenie o Serengeti było...wow ale to duże i płaskie....jakim cudem znajdziemy tu jakieś zwierzęta.

Kilka aut wjechało do parku w podobnym czasie i rozjechało się w różnych kierunkach tak że kilometrami nie widzieliśmy, nikogo. Po jakimś czasie zaczęły pojawiać się antylopy albo gnu. My jednak szukaliśmy mniej licznych okazów jak lwów, hien, gepardów, hipopotamów czy nosorożców.

Hiena okazała się być najłatwiejsza do znalezienia. Wjechaliśmy w rejony skał i jeździliśmy w sumie od jednej do drugiej w nadziei, że coś wypatrzymy. Wypatrzyliśmy tylko hieny ale za to dwa rodzaje.

Hieny kojarzą się z padlinożernymi zwierzętami więc miałam nadzieję, że jak hiena to i lew powinien być w okolicy. Przewodnik jednak wyprowadził nas z błędu i objaśnił, że hieny same w sobie są bardzo dobrymi łowczymi i w grupie mogą napaść nawet lwa. Później widzieliśmy parę razy jak hieny śledziły lwy czy geparty.

Troszkę czuliśmy rozczarowanie bo jeździliśmy ok 2h i widzieliśmy tylko jakieś trawiaste zwierzęta (zebra, gnu, antylopy) i hieny. Hieny są ciekawym okazem ale są brzydkie więc nie ma przyjemności ich za długo oglądać.

Nagle nasz kierowca coś pogadał przez radio, depnął na gaz i ruszył przed siebie. My tylko się popatrzyliśmy na siebie, usiedliśmy grzecznie w fotelach i czekaliśmy podekscytowani co fajnego wynaleźli.

A wynaleźli geparda i to nawet trzy. Mama i dwojka już dość dużych dzieci. Wow...super bo to było jedno z moich marzeń, nie spełnionych za pierwszym razem na safari na którym byłam z 10 lat temu.

Gepard i leopard są na pierwszy rzut oka dość podobne ale dla ludzi bardziej zorientowanych różnią się dość mocno. Leopard jest silniejsz, ma mocniejszą skórę, umie chodzić po drzewach i ogólnie lubi mieszkać na drzewach. Tam też znosi swoje padliny które podjada jak jest głodny. Śmiałam się, że na jednym drzewie ma sypialnię a na drugim kuchnię.

Leoparda jest bardzo trudno znaleźć więc póki co musieliśmy się zadowolić gepartem. Po gepartach pojechaliśmy dalej szukać jakiejś fajnej zwierzyny ale jakoś nic nie było więc postanowiliśmy zrobić sobie przerwę na lunch. Tak, dokładnie w środku Serengeti gdzie lwy, geparty, słonie i inne zwierzęta są na wolności. Aby wyjście z auta było możliwe trzeba znaleźć miejsce osłonięte co najmniej z dwóch stron. Jest to najczęściej zagajnik. Potem trzeba je objechać dwa razy i upewnić się że nikt (żadne zwierzę) nie dotarło tam przed nami. A na koniec trzeba zachować zasadę 3 sekund. To znaczy że od auta można się oddalać ile człowiek chce. Ale jak przewodnik zagwizda to mamy tylko 3 sekundy, żeby dobiec do auta. Tak więc było fajnie ale dreptaliśmy w około auta jak przyklejone muchy do miodu.

Coraz bardziej aktywni przez walkie-talkie byli kierowcy z innych aut. Ogólnie to znaczyło że coś gdzieś jest. Pytanie zawsze tylko pozostawało czy zdążymy tam podjechać zanim zwierzę ucieknie.

Wróciliśmy do gepartów…te można oglądać godzinami więc tak bardzo nie narzekaliśmy. Kierowca bardzo chciał nam udowodnić, że geparty wskakują na auta. Hmmm…a ja się misia boję w górach. Chyba muszę moją skalę trochę zmienić.

Geparty wskakują na auta bo z góry lepiej im się ogląda teren. Ten okaz miał ze sobą dwójkę malutkich dzieci i zdecydowanie był głodny. Tak to już jest….mama musi całą rodzinkę nakarmić.

Jak wskoczyła na auto to trochę się wystraszyłam. Z jednej strony jest to przeżycie ale z drugiej uważam, że zwierzęta trzeba trzymać na dystans bo jak się zaczną do nas zbliżać to może być niebezpiecznie. Lepiej trzymać nasze światy na dystans. Na szczęście ona nie była zainteresowana nami tylko jakimś obiadkiem.

Małe zwierzątka są cudowne. Takie niewinne, pocieszne. Małe geparty zdecydowanie były wisienką na torcie ale zaraz po nich pojechaliśmy do lwów a tam też były maleństwa.

Słodziaki nie? Cała rodzinka lwów nam się trafiła. Małe rozrabiały, bawiły się, gryzły ogon mamie itp. Mamy za to były dość cierpliwie i godziły się że dzieci im na głowę wchodziły.

U lwów podobno wszystkie lwice wychowują i karmią wszystkie młode. Jest to model dość rodzinny oparty na dużej współpracy.

Męskie osobniki natomiast wylegiwały się z daleka od całej rodziny. Podobno to byli bracia. Nie wiem jak nasz przewodnik to poznał ale nie mam powodów, żeby mu nie ufać.

Dobrze, że te nie chciały wskakiwać do auta. One już chyba nie są tak przyjazne jak geparty.

Wow….moje obawy, że nie wypatrzymy tu zwierząt okazały się błędne a nasz przewodnik okazał się super wyszukiwaczem. Lista pięknych okazów nam się ładnie zapełniała. Chcieliśmy jeszcze zobaczyć hipcie ale Kim powiedział, że to jutro. Umówił się z nimi na jutro rano. Ok, miejmy nadzieję, że hipcie się pojawią w umówionym miejscu. Nosorożec był kolejny na naszej liście ale niestety tu jest ich mało więc szanse są nikłe. No to został leopard.

No i się udało. Akcją przy leopardzie przewodnik nas rozbroił i zyskał jeszcze więcej punktów w naszych oczach. Podjechaliśmy pod leoparda jako jedni z ostatnich. Zajęliśmy miejsce i ładnie go podziwialiśmy z odległości. Niestety leopard miał wszystkich w nosie i spał sobie obrócony tyłem do nas.

Spytaliśmy się więc czy możemy podjechać troszkę do z drugiej strony. Kierowca powiedział, że nie bardzo ale zapalił silnik. Stwierdziliśmy, ok, coś wymyśli, będziemy mieć parę sekund ale damy rade. Uzbrojeni w aparaty czekaliśmy na idealny kadr, wjechał trochę, potem się wycofał i wtedy rozpętała się wielka dyskusja po Swahili. Już nie na walki-talkie tylko wszyscy kierowcy zaczęli się przekrzykiwać przez otwarte okna. Upss… stwierdziliśmy, mamy nadzieję, że nasz kierowca nie będzie miał problemów.

Dyskusja była zawzięta aż w końcu wjechaliśmy, okrążyliśmy drzewa a za nami każde inne auto zrobiło to samo. Wow… fajnie jest mieć kierowcę co jest ten pierwszy, ten odważniejszy za którym pójdą inni. Jak się okazało, to dyskusja była czy wszyscy czy nikt wjeżdża. Jedno auto stało oddalone i mówiło, że nie naniesie na nich ale wtedy pojawia się pytanie, no to czemu nie jedziesz z nami, albo czemu tam stoisz. Jak tamto auto dołączyło do nas i każdy naruszył trochę zasady to już było lepiej… jeden za wszystkich, wszyscy za jednego. Myślę, że nie tylko my się cieszyliśmy z takiego zbliżenia, każdy turysta był pewnie wdzięczny, że ktoś się odważył. A my się cieszyliśmy, że mamy najbardziej cool przewodnika!

Dzień dobiegał końca a do tego zaczynało padać. W Tanzanii ludzie nie rozumieją, że dzień może mieć różną długość. Tanzania leży na południowej półkuli ale wystarczająco blisko równika, żeby ich dzień zawsze trwał od 6 do 18. Idealne 12h. Dlatego kolacje zawsze były o 19:30 a koło 18 zaczynaliśmy kierować się w kierunku lodge. Dziś śpimy w namiotach… mam tylko nadzieję, że z drzwiami a nie zapinane na zamek.

Domki okazały się super. Przestrzenne, z drzwiami, oknami i pełnym wyposażeniem. W parkach w Tanzanii masz trzy rodzaje pozwoleń na zabudowę. Zabudowa stała - można mieć 100% wymurowane ściany, poł przenośna - czyli ścianki bardziej z płótna namiotowego ale dość mocne i dachy ze słomy i przenośna czyli dość duże namioty. W każdej jednak zabudowie jest łazienka i albo dają ścianki z drewna albo w pół przenośnej normalnie są murowane ściany i tylko sypialnia ma ściany z płótna. Ogólnie to są bardzo dobre noclegi a nie to co nam przychodzi na myśl jak mówimy namioty.

Ale się rozlało. Deszcze w Afryce… prawie jak w piosence Toto - Africa. Pomimo parasoli zanim doszliśmy do pokoi byliśmy przemoczeni. Szybka zmiana spodni i znów przez błoto na kolację. Ale fajnie orzeźwiający deszcz był. Mam tylko nadzieję, że jutro nie będzie padać bo jutro lecimy balonem. Trochę mało przyjemny byłby lot w balonie jakby cały czas padało, o ile w ogóle by poleciał.

2025.05.23 Ngorongoro, TZ (dzień 5)

Mieszkanie w parkach narodowych ma wiele plusów. Zwłaszcza jak się śpi w takich egzotycznych parkach jak Tarangire park w Tanzanii. Rano budzą cię tak cudne widoki, że aż się chce wstawać i z pełną energią wyruszyć w nieznane.

Dzisiaj kolejny długi dzień. Większość spędzimy w samochodzie zwiedzając dwa parki i lokalne miasteczka oraz okolice.

Zanim jednak poszliśmy na śniadanie to trzeba było pokręcić się po naszym ośrodku i porobić parę zdjęć. No bo jest piknie przy wschodzie słońca.

Przewodnik nas poganiał, więc nie zostało nam nic innego jak zjeść jajka, popić mocną kawą i wyruszyć przed siebie. Śniadanko prosto ale smaczne. Nic więcej nie potrzebowaliśmy.

Załoga oczywiście tańcząc i śpiewając coś po swahili zaniosła nam bagaże do samochodu, pożyczyła szerokiej drogi i wyruszyliśmy.

Mimo, że rano było chłodno to przewodnik otworzył dach i ruszył przed siebie. Powiedział, że teraz mamy prawie cały park dla siebie, bo zanim tutaj dojadą inni z okolicznych miasteczek to potrwa to parę godzin.

Bacznie staliśmy w samochodzie i wyglądaliśmy zwierzyny. Jak na początek to dostaliśmy od natury coś znacznie mniejszego i nie koniecznie ładnego. Muchę tse-tse.

Te paskudne muchy latały wszędzie i oczywiście w samochodzie też. Na początku to bardziej wypatrywaliśmy czy nas muchy nie gryzą niż jakieś zwierzyny w lasach. Ale nie dało się, tyle ich było, że co chwilę nas gryzło. Nie było to bardzo bolesne, coś jakby cię bąk ugryzł. Ale wkurzało na maxa.

Oczywiście baliśmy się tse-tse, że roznosi jakieś choroby, jak np. Śpiączka afrykańska, ale Kim (nasz przewodnik) powiedział, że nie ma obawy. Tak, te wstrętne muchy roznoszą choroby ale to musi cię naprawdę wiele ugryźć przez parę tygodni i musisz mieć dużego pecha. Tym oto sposobom gryzieni co jakiś czas oglądaliśmy widoki i lokalną (znacznie większą) zwierzynę.

Na szczęście gdzieś po 45-60 minutach muchy się skończyły i już w spokoju można było się skoncentrować na poważniejszych sprawach. A było tego trochę….

Migracja afrykańskich bawołów

Około 10 rano dojechaliśmy do granicy parku i wymeldowaliśmy się. Chcę tutaj zaznaczyć, że większość parków nie jest ogrodzona i że zwierzęta zupełnie wolno sobie wędrują między parkami a otwartym terenem. Często koło parków można spotkać krowy czy osły idące razem z np. zebrami czy jakimiś antylopami.

Do wjazdu do kolejnego parku Ngorongoro mieliśmy jakieś 3h drogami asfaltowymi przez ciekawe tereny Tanzanii. Od pustych niezaludnionych rejonów po dosyć ruchliwe miasteczka gdzie na ulicach toczy się burzliwe i kupieckie życie.

Oczywiście po drodze ciągle widzieliśmy osady Masajów. Masaje jest to lokalna grupa etniczna zamieszkująca te tereny. Większość z nich mieszka w nietrwałych, tradycyjnych, okrągłych domach z patyków, błota i krowiego łajna. Często się przemieszcza w zależności gdzie ich bydło może się wypasać i mieć wodę. Krowy są symbolem bogactwa, hierarchii i utrzymania. Im więcej tym oczywiście lepiej. Za krowy kupujesz wszystko, nawet żony. Poligamia jest tutaj dozwolona i szeroko praktykowana. Im więcej krów tym więcej możesz kupić żon. Każda mieszka w osobnym domku.

Przejeżdżając Kim pokazał nam wioskę jednego z najbogatszych Masajów. Gostek ma około 50 żon (czyli 50 lepianek) i kilkaset dzieci. Pewnie nawet nie wie ile ich ma. Do tego stopnia jest znany, że lokalny rząd zbudował prywatną szkołę tylko dla jego dzieci. Musi mieć „troszkę” krówek.

Około godziny 13 dojechaliśmy do parku Ngorongoro. Tanzania ma ponad 20 parków narodowych. Oprócz tego posiada parę obszarów chronionych i parę rezerwatów dzikich zwierząt. Ngorongoro nie jest parkiem narodowym jest obszarem chronionym. Jest także na Unesco jako światowe dziedzictwo kultury.

Różnica między parkiem narodowym a obszarem chronionym znajduje się w możliwości zamieszkiwania tych terenów przez Masajów. W parkach narodowych nie mogą mieszkać i musieli być przesiedleni. Natomiast w obszarach chronionych dalej Masaje mogą mieszkać, uprawiać ziemię i wypasać bydło. Niestety muszą je dobrze pilnować, bo duże kotki jak lwy czy hieny lubią mięsko dobrej krówki.

W rezerwatach dzikich zwierząt można polować. Trzeba wcześniej wykupić specjalne zezwolenie i być w towarzystwie ochrony parku. Tanzania daje zezwolenia nawet na lwy, ale ponoć nie jest łatwo dostać i kosztuje bardzo dużo. Jedyne zwierzę do którego nie wolno strzelać to żyrafa. To piękne zwierzę jest narodowym zwierzakiem Tanzanii.

Koło bramy wjazdowej przywitały nas pawiany. Było ich trochę. Przewodnik powiedział, że wszystko musimy pozamykać, bo one wejdą do samochodu oknami i bedą wszystko kraść. A jak im nie dasz to mogą cię ugryź lub zadrapać. To jest dzika zwierzyna i na pewno nie chcesz wylądować tu w lokalnym szpitalu.

6km za wjazdem jest jeden z najładniejszych punktów obserwacyjnych krateru Ngorongoro. Oczywiście musiał tu być obowiązkowy przystanek.

Co to w ogóle jest Ngorongoro? Tyle się o nim słyszy, więc pewnie parę zdań trzeba napisać.

Dawno, dawno temu, jakieś 2-3 miliony lat temu był sobie tutaj wulkan. Ponoć był porównywalny w wielkości i wysokości do Kilimanjaro, albo nawet i wyższy.

Wulkan wybuch i wszystko się zapadło. Powstała kaldera, która położona jest 600 metrów poniżej krawędzi i jest największą na świecie. Ze względu na położenie i unikatowy mikroklimat znajdują się wewnątrz niej wspaniałe warunki dla dzikiej zwierzyny. Można tu znaleźć wielką afrykańską piątkę. Lwa, słonia, geparda, bawoła i nosorożca.

Najciekawszą i najważniejszą częścią tego parku jest sam krater. Mimo, że krater nie zajmuje nawet połowy parku to oczywiście każdy chce tam wjechać.

Gdzieś po 45 minutach podroży interesującą drogą po krawędzi krateru dojechaliśmy do miejsca gdzie w końcu można było zjechać w dół. Droga była ciekawa. Z jednej strony wioski masajskie, a z drugiej strome ściany wulkanu.

Park Ngorongoro nie jest tani. Wjazd nas kosztował $450 za każdy dzień!

W pionie mieliśmy do pokonania 600 metrów. Stromą, ale zarazem krajobrazową drogą w 30 minut zjechaliśmy do największej kaldery na naszej planecie.

Była już 14:30. Głód zaczął nam doskwierać na maxa. Na szczęście na dole przy zjeździe jest miejsce gdzie można się rozłożyć i coś zjeść. Taka mała oaza wśród dzikich zwierząt. Mieliśmy jakieś jedzenie z poprzedniego zajazdu, więc szybko się rozbiliśmy i zjedliśmy lunch.

Po lunchu zostało nam jakieś 3 godziny. Trzeba się uwijać żeby zwierzaczki zobaczyć. Większość krateru jest niezalesiona i tam z łatwością wypatrzysz zebry, antylopy, gnu….

Udało nam się nawet spotkać nosorożca. Niestety to piękne i potężne zwierzę było daleko od nas, a tam nie można było bliżej podjechać. Miejmy nadzieję, że jeszcze gdzieś spotkamy tego „potwora”.

Wjechaliśmy w las w którym przywitały nas słonie. Było ich mnóstwo i zaraz koło nas.

Można było poobserwować ich naturalne zachowanie praktycznie na wyciągnięcie ręki. Stały koło drogi i jadły drzewa. Połykały całe gałęzie z bardzo długimi i ostrymi kolcami. Widocznie ich język i cały układ trawienny jest do tego przystosowany.

W środku krateru znajduje się wielkie jezioro Magadi, a w nim oczywiście jego mieszkańcy.

Udało nam się podglądnąć jak hipopotamy schładzają się zaraz przy brzegu jeziora. Jak się bawią z malutkim hipciem, który co dopiero się urodził, a już ma pewnie z 200kg. Oczywiście razem z nami tą zabawę bacznie podglądały pelikany i flamingi. Też ich było tam trochę.

Z wielkiej afrykańskiej piątki nie mogło zabraknąć lwa. Lwa nie spotkaliśmy, ale lwicę, która bacznie pilnowała co dopiero upolowanej, ale już do połowy zjedzonej antylopy. Pewnie drugą część jedzenia zostawiła sobie na podwieczorek.

Dzisiejszą noc też śpimy w parku. W środku krateru niestety nie ma żadnych hoteli, więc musieliśmy wyjechać na jego krawędź. Zajmuje to oczywiście trochę czasu, więc zaczęliśmy powoli się przemieszczać w tym kierunku.

Oczywiście cały czas byliśmy bacznie obserwowani przez stałych mieszkańców.

Trochę trudniejszą drogą niż tą którą zjeżdżaliśmy w dół (dalej nie sprawiała trudności naszemu kierowcy) wyjechaliśmy ponownie na krawędź krateru. Tutaj znajdują się domki na naszą kolejną noc, zajechaliśmy do Lions Paw.

Domki znajdują się na wysokości 2,300 metrów. Jest tutaj cudowny klimacik i bardzo bujna zieleń. Była godzina 18, przywitał nas taki przyjemny chłód, że szybko szukaliśmy długich spodni i jakiś cieplejszych bluz.

Za bardzo nie mogliśmy za wiele zwiedzać tego ośrodka bo robił się zmierzch. A jak jest ciemno to bardzo odradzają samemu chodzenie na zewnątrz. Nawet z własnego domku nie powinno się wychodzić, trzeba dzwonić po eskortę. Około godziny 19 udaliśmy się na kolacje.

Jedzenie i piwko nawet dobre. Z winami to trochę było gorzej, ale wiadomo, nie jest tak łatwo tutaj dostarczyć dobrej jakości wina. Chociaż niektóre czerwone z Południowej Afryki nawet były ok.

Akurat jakaś para miała miesiąc miodowy, więc załapaliśmy się na kawałek tortu i tańce/śpiewy załogi.

Po kolacji trzeba było się ogrzać, ale nie chciało nam się wracać do domku, więc udaliśmy się na ognisko.

Załoga zbudowała nawet dobrej wielkości ognisko, które skutecznie nas ogrzewało, a zarazem stwarzało taki świetny klimacik. Oczywiście klimat był wzbogacany częstymi odgłosami zwierzyny, która by na pewno chciała do nas dołączyć. Na szczęście dzikie zwierzęta boją się ognia i za blisko nie podchodzą.

Czas szybko i przyjemnie leciał, ale wiedzieliśmy, że jutro czeka nas kolejny długi dzień i trzeba się zbierać. Masaje z dzidami odprowadzili nas do domku i pożyczyli dobrej nocy.

Jak tylko odeszło się od ogniska to od razu poczuło się jak tu jest zimno. Było gdzieś 10-12C. Oczywiście domki nie są ogrzewane i zbudowane są z materiału, jak bazowe namioty. Czyli w środku temperatura jest podobna jak za zewnątrz. Na szczęście mają ogrzewane koce, które się podłącza do prądu.

Szybko zasnęliśmy, ale często się budziliśmy, bo odgłosy dochodzące z zewnątrz były bardzo intensywne. Czasami coś przebiegło po dachu albo po ścianie naszego namiotu. Takie urozmaicenie nocy turystą….

2025.05.22 Tarangire NP, TZ (dzień 4)

Dziś rozpoczynamy prawdziwe wakcje. O 9 rano odebrał nas przewodnik i wszystko się zaczęło.

A co się zaczęło? Safarii. Cały ten wyjazd jest z założeniem, że będziemy tydzień na safari, jeździć z parku do parku i oglądać zwierzątka.

Zanim jednak się dostaniemy do zwierzątek to musimy przejechać ok 3h niby asfaltem ale dość wyboistym, minąć parę wiosek, no i zaopatrzyć się na drogę w wodę, piwko i jakieś słodycze. Przewodnik wziął nas na zakupy do sklepu dla turystów. Czym się różni sklep dla turystów? Przede wszystkim cenami, potem wyborem a na koniec obsługą która jako tako mówi po angielsku i przyjmuje karty kredytowe.

W Tanzanii językiem urzędowym jest Suahili. Jest to też język wykładowy w państwowych szkołach. Angielski jest nauczany jako drugi język. W szkołach prywatnych jest dokładnie na odwrót. Tych co stać to wysyłają dzieci do szkół prywatnych ale nawet na biedniejszych jest presja aby wysyłali dzieci do szkół prywatnych. Biedniejsze dzieci widzą, że szkoły prywatne mają autobusy, lepsze mundurki itp i dzieciaki “strajkują”. Często mówią, że nie chcą iść do szkoły jeśli jest to szkoła państwowa.

Po wyjechaniu z Arusha wjechaliśmy w tereny Masajów. Masajowie to plemię wędrowne. Nie do końca wiadomo skąd przyszło, mówią że prawdopodobnie z północnej Afryki jak Egipt, Syria i tamte rejony. Prowadzą oni koczowniczy tryb życia. Dla nich bogactwo to krowy. W zależności ile masz krów tym bogatszy jesteś bo więcej możesz mieć żon a co za tym idzie, więcej dzieci. Najbogatsi z Masajów mają nawet po kilkadziesiąt żon a dzieci to pewnie sami nie zliczą. Krowy są dla nich wszystkim bo dają mleko i mięso a nawet domy. Masaje budują swoje domy, używając kupy krowy zamieszanej z błotem. Chodują też osiołki które potocznie zwie się Masaj Express bo używają ich tylko do transportu.

Do wiosek masajakich nie zajeżdżaliśmy bo my jakoś nie lubimy traktować ludzi jak małpki w zoo. Wiem, że niektórzy masaje na tym zarabiają ale jakoś czułabym się tam jak słoń w składzie porcelany. Ja tam wolę oglądać zwierzątka i czuć się jak zabłąkana mrówka.

Po około 2.5h jazdy nie do końca autostradą jaką my znamy dojechaliśmy do naszego pierwszego parku Tarangire. Park ten słynie ze słoni i baobabów. Są tam też inne zwierzęta i spokojnie można spotkać lwy, żyrafy, zebry i tysiące ptaków. No i niestety też muchę tse-tse dlatego musieliśmy unikać ubrań w kolorze niebieskim i czarnym bo podobno do nich najbardziej lgną.

Oczywiście zaraz na dzień dobry przywitały nas pawiany. Te to od razu zlatują się przy wjazdach do parków w miejscach gdzie są ludzie, otwarte okna i dachy w samochodach a przede wszystkim jedzenie które można komuś wyrwać. U nas z jedzeniem ciężko więc posilić u nas im się nie udało i zaczęli zjadać kwiatki.

Ja miałam wyobrażenie, że jak tylko wjadę do parku to baobaby i słonie będą się przeplatać tak, że po 10 minutach mi się znudzi. Z przyrodą jednak tak nie ma. Przyroda funkcjonuje w symbiozie a wszystko ma swoje miejsce i czas. Dlatego baobaby przeplatały się z innymi drzewami, ptaszki latały tam i spowrotem a słonie grzecznie chowały się w głębi parku, byleby z dala od ludzi.

Pomimo, że zwierzęta nie wiedzą co to jest samochód, widzą nas jako jedną wielką, dużą bryłę to jednak dźwięk za dużej ilości może ich trochę wkurzyć na tyle że odwrócą się tyłkiem i pójdą sobie gdzieś.

Dlatego dobry przwodnik z sokolim wzrokiem to podstawa dobrego safari. Kierowcy też porozumiewają się walkie-talkie i jak tylko znajdą jakiś ciekawy okaz to informują innych przez radio. Nam z tej informacji nie wiele by było bo nawet nie wiedzielibyśmy gdzie skręcić ale oni jakoś rozróżniają te wszystkie drogi. My nie wiele rozumieliśmy bo przez radio mówili w Swahili ale jak tylko kierowca przyspieszał to był dobry znak. I tak po jeżdżeniu po pustkowiu lądowaliśmy w miejscu gdzie jeep na jeepie był…tylko dlatego że były tam lwy.

Pamiętajcie, że my jesteśmy tu poza sezonem…co się musi dziać w sezonie to chyba przechodzi nasze wyobrażenie.

No ale jak tu nie być w Afryce i lwa nie zobaczyć. Niestety były one dość rozleniwione. Zwierzęta najbardziej są aktywne wieczorami, nocami i nad ranem. W południe wolą się wylegiwać w cieniu albo tak jak tu na mokrym, chłodniejszym piasku.

Po lwach przyszła pora na słonia. W końcu znaleźliśmy takiego pod baobabem. Potem słoni to było już tyle, że nawet się nie zatrzymywaliśmy. No chyba że było więcej niż pięć.

A było….jak na początku baliśmy się, że nie zobaczymy dużo zwierzaków tak potem słoń poganiał słonia a potem my goniliśmy te stada.

Dzięki temu, że mieszkamy w parku, w lodge Elephant’s Spring mogliśmy wjechać głębiej w park a dzięki temu mogliśmy znaleźć stada słoni, żyraf i pawiany.

Prawie cały dzień spędziliśmy w aucie. Najpierw dojazd do parku około dwóch godzin, potem jeżdżenie po parku około 6-7 godzin, z małą przerwą na lunch.

Na lunchu trzeba było uważać bo małpki na jedzenie polowały ostro. Nawet Darkowi wyrwały kurczaka z ręki. Cała akcja potrwała 5 sekund ale potem bardziej uważaliśmy i obserwowaliśmy jak małpki polują na jedzenie innych ludzi. Spryciarze nawet wiedziały jak rozerwać pudełko z sokiem.

Aktualnie w Afryce jest przejście z pory deszczowej na suchą. Pora sucha oficjalnie zaczyna się w czerwcu ale już teraz widzieliśmy, że zbiorniki wodne wysychały i niestety nie było jakiś oczek wody przy których gromadziły się zwierzęta. Była rzeka którą przejechaliśmy parę razy i nawet udało nam się zobaczyć buffalo.

Jednak słonie i żyrafy wygrały ilościowo. Na koniec w nagrodę pojawiła nam się tęcza… i to była wisienka na torcie.

Po tym to już tylko chcieliśmy pojechać do lodge, usiąść na tarasie i patrzyć na zwierzynę popijając piwko.

Lodge na maksa nas zaskoczył. Zaczęło się od przywitania piosenką a skończyło się ogniskiem i prysznicem na zewnątrz.

Tanzanczycy kochają muzykę, są bardzo weseli i ogólnie wyluzowani. Pole, pole (szpiesz się powoli) i Hakuna Matata (nie ma problemu) to ich ulubione hasła ale też styl życia.

I w tym o to afrykańskim spokojnym, wyluzowanym klimacie wyluzowaliśmy się na maksa do tego stopnia, że Darek postanowił wziąć prysznic na zewnątrz. Podobno przeżycie niesamowite. Jak się człowiek kąpie pod milionem gwiazd, w krzakach słychać tylko odgłosy zwierzyny a nietoperze latają od ściany do drzew.

Ja jednak wybrałam ciepłe łóżeczko, moskitierę i spokój od latających wynalazków. Dobry sen to podstawa choć odgłosy dżungli obudziły nas o drugiej rano…zarówno mnie jak i naszą przyjaciółkę która była w pokoju obok. Czyli musiało to być coś większego…ale co to się nigdy nie dowiemy.

2025.05.21 Arusha, TZ (dzień 3)

Podróże to nie tylko piękne instagramowe zdjęcia. Podróże to też nieprzespane noce, niekończące się przemieszczanie z miejsca na miejsce, kolejki wizowe i cała ta oprawa o której się nie pisze bo jak najszybciej człowiek chce o niej zapomnieć.

Wczoraj, a właściwie dziś w nocy wylecieliśmy z Doha w kierunku Killimangaro. Teraz to dopiero zaczynają się wakacje. Lot trwał 5h ale był to nocny lot, więc fajnie by było pospać ale się nie da. Pomimo, że pani przychodziła do nas spytać się czy czegoś nie potrzebujemy to tego co potrzebujemy nie mogła nam dać. Tak więc w środkowym siedzeniu, między Darkiem a jakimś obcym gostkiem próbowałam się przespać. Jakies 2h w totalu może się udało ale nadal był to taki pół sen. Troche po 7 rano wylądowaliśmy na lotnisku Killimangaro i wypuścili nas jak te małpki na płytę. Każdy nie wiedział czy ma robić zdjęcia czy iść a w ogóle to gdzie…

Jak już doszliśmy do terminala to trzeba było wystać swoje w kolejce po wizę. Nawet pomimo, że mieliśmy wcześniej przyznaną to swoje trzeba było wystać. Tu chyba internet i komputery nie są za szybkie. Potem odbiór walizek i oczywiście skanowanie co my właściwie wwozimy. Do Tanzanii i Kenii nie można przywozić siatel plastikowych. Jest to zabezpieczenie dla zwierząt, ktore potem zjadaja ten plastik i się duszą. Ja unikałam siatek ale dwie na buty miałam. Nawet zaczęłam je wyrzucać na lotnisku ale powiedzieli, że nie i żebym poszła. No dobra…jakby co to ja chciałam spełnić obowiązek turysty.

Droga do Arusha nie zachęcała ale na szczęście mamy prywatnego kierowcę, wygodny samochód i doświadczenie z krajami trzeciego świata. Więc tak naprawdę, ludzie leżący na poboczach czy robiący sobie przerwę w rowie, auta jeżdżące jak im się podoba, zwierzęta hodowlane chodzące po ulicy i skupiska ludzi wokół nie do końca ładnych i czystych zabudowań należą do normy. Nie zachęcającej ale normy.

Po około godzinie dotarliśmy do hotelu. Śpimy w Four Points, Marriott. Jedyny hotel Marriotta w Arusha i w ogóle w miejscach w których będziemy. Na szczęście pokój mamy od wczoraj więc mogliśmy skorzystać ze śniadania i walnąć się do spania. Prawda jest taka, że my trochę nie ogarniamy jaki jest dzień, śpimy po prostu kiedy możemy.

Po drzemce spotkaliśmy się z naszym przewodnikiem i kierowniczką biura podróży które nam to wszystko organizuje. Wycieczkę mamy z firmą Dakik Expeditions. Znamy ją z polecenia więc mam nadzieję wszystko pójdzie sprawnie. Póki co ludzie są super mili.

Rawan, kierowniczka Dakik podwiozła nas na market gdzie lokalni sprzedają rękodzieła. Pomysł super. Wiadomo, że chcemy pomóc lokalnym. Jednak długo tam nie wytrzymaliśmy. Nawoływanie na każdą stronę, zachęcanie żeby wszystko kupić a do tego targowanie się o każdą pierdołę nas zniechęciły. Zdecydowanie nie nasze klimaty. Kupiliśmy tylko magnesy i na nóżkach wróciliśmy do hotelu.

Po drodze zrobiliśmy sobie zdjęcie pod słynnym zegarem. Zegar jest dokładnie pod naszym hotelem i podobo wyznacza dokładnie połowę drogi od Kairu do Kapsztadu. Czyli jakby na to nie patrzeć jesteśmy w samym centrum Afryki.

Tanzania to połączenie dwóch krajów, Tanganyika i Zanzibar. Oba kraje wyzwoliły się spod panowania Anglików około roku 1961. I połączyły się tworząc Tanzania. Zanzibar aktualnie to resorty plażowe więc tam nie zamierzamy pojechać. Lądowa część Tanzanii jest potężna i ma 22 parki narodowe z czego my zobaczymy tylko 3, Serengeti, Ngorongon i Tarangire.

Arusha nie jest największym miastem w Tanzanii, ale jest najbardziej ruchliwym miastem. Jest to bowiem miasto z którego wszystko się zaczyna. To stąd ludzkie zaczynają wyjście na Killimangaro, albo safari, dwie najpopularniejsze atrakcje w Tanzanii.

Nas Arusha jakoś nie zachęcała do chodzenia. Naganiacze, ludzie oglądający nas od góry do dołu to zdecydowanie nie to co lubimy. Wstyd się przyznać ale wybraliśmy komfort i bezpieczeństwo hotelowego baru. Z załogą też można posiedzieć i dowiedzieć się czegoś nowego o ich kraju.

Hotel ma dość fajny ogród więc jak już znudziło nam się siedzenie to po kolacji weszliśmy w tą dżunglę. Dobrze, że byliśmy na terenie hotelu, w mieście gdzie nie ma zwierząt to się nie baliśmy. Od jutra już nie będzie można swobodnie chodzić nawet po okolicy hotelu.

Pomimo, że spaliśmy w środku dnia to bez problemu znów zasnęliśmy kolo dziesiatej wieczór. Od jutra pobudki z samego rana i zmienianie hotelu noc po nocy. Ale leniwe walacje to nie nasz styl…więc będzie się działo.